Dieta przy hipoglikemii reaktywnej

Współczesna dieta bazuje na żywności przetworzonej, a także źródłach węglowodanów. Pozostaje to nie bez wpływu zarówno na sylwetkę, jak i zdrowie. Powszechnie występują zaburzenia gospodarki węglowodanowo – insulinowej, które z upływem lat mogą ewoluować do cukrzycy typu 2. Ponadto nieprawidłowości dotyczące poziomu glukozy i insuliny we krwi rzutują negatywnie na samopoczucie, utrudniając codzienne funkcjonowanie – pracę zawodową, uprawianie sportu, naukę. Szczególnie dotkliwie odczuwalne jest to u tych osób, których dotyczy problem hipoglikemii reaktywnej.

Czym jest hipoglikemia reaktywna?

Hipoglikemia to spadek poziomu glukozy we krwi poniżej wartości prawidłowych, a zatem poniżej 70 mg/ dl. Takie zjawisko może występować fizjologicznie, gdy dopuścimy do zbyt dużej przerwy między posiłkami. Hipoglikemia nie jest rzadkością w przebiegu cukrzycy – wówczas do jej wystąpienia predysponuje stosowanie insuliny i leków hipoglikemizujących. Bywa jednak, że hipoglikemia występuje u osób nie cierpiących na cukrzycę – i wtedy określana jest mianem hipoglikemii reaktywnej. Jakie są przyczyny hipoglikemii reaktywnej?

Fizjologicznie po posiłku dochodzi do umiarkowanego wzrostu stężenia glukozy we krwi, a następnie stopniowego powrotu do wartości prawidłowych glikemii. U osób dotkniętych problemem hipoglikemii reaktywnej zjawiska te zachodzą bardziej gwałtownie – najpierw doświadczają gwałtownego wzrostu glikemii, a następnie wyrzutu insuliny przez trzustkę i szybkiemu spadkowi poziomu glukozy. I ten ostatni etap, czyli niedocukrzenie prowadzi do wystąpienia charakterystycznych objawów hipoglikemii. Aby rozpoznać hipoglikemię reaktywną, konieczne jest stwierdzenie:

– charakterystycznych objawów hipoglikemii, czyli osłabienia i splątania, zawrotów głowy, drżenia mięśniowego, potów, kołatania serca

– ustępowania po spożyciu węglowodanów

– występowania charakterystycznych zmian w badaniach laboratoryjnych lub wykonanych w domu glukometrem

Najistotniejszą kwestią w przypadku hipoglikemii reaktywnej jest fakt, że nie jest ona konsekwencją diety niskoenergetycznej czy nadmiernej aktywności fizycznej, a wynika z diety bogatowęglowodanowej. Na rozwój hipoglikemii reaktywnej narażone są zatem te osoby, które w każdym posiłku spożywają węglowodany – i mowa tu nie tylko o cukrze, ale także węglowodanach złożonych. Jeśli dominującym makroskładnikiem w jadłospisie są węglowodany, wówczas nietrudno o zaburzenia gospodarki węglowodanowo – insulinowej, takie jak hipoglikemia reaktywna, ale także insulinooporność. Niewspółmierna odpowiedź insulinowa może ostatecznie prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2 – warto zatem zawczasu rozpoznać hipoglikemię reaktywną, a najlepiej – przeciwdziałać jej pojawieniu się.

Postępowanie w hipoglikemii reaktywnej

Osoby, u których występuje hipoglikemia reaktywna powinny w szczególności zadbać o dietę. Podstawowym założeniem postępowania profilaktycznego jest minimalizowanie sytuacji, które sprzyjają nadmiernemu wydzielaniu insuliny przez trzustkę. Konieczne jest zatem ograniczenie spożywania węglowodanów w każdej postaci. Idealnie sprawdzi się zatem dieta oparta na tłuszczach, a nawet – dieta ketogeniczna. Taki model żywienia doskonale sprawdza się w przypadku cukrzycy typu 2 i insulinooporności, zalecany jest także w hipoglikemii reaktywnej. Dieta bazująca na zdrowych tłuszczach (a eliminująca przemysłowe tłuszcze trans) normalizuje poziom glukozy we krwi, reguluje wydzielanie insuliny oraz minimalizuje ryzyko hipoglikemii. Taka dieta przynosi także szereg innych korzyści – pomaga utrzymać prawidłową masę ciała, wykazuje potencjał przeciwzapalny, wpływa pozytywnie na układ odpornościowy, nerwowy czy sercowo – naczyniowy.

Jeśli nie decydujemy się na wyeliminowanie węglowodanów, konieczne jest zwrócenie uwagi na jakość spożywanych cukrów. Bezwzględnie wyeliminować należy cukry proste, dostarczane ze słodyczami, napojami słodzonymi, wypiekami, białym pieczywem i makaronami oraz owocami. Można sięgnąć natomiast po umiarkowane ilości węglowodanów złożonych, o niskim indeksie glikemicznym. Zalecane jest ponadto łączenie w jednym posiłku węglowodanów z białkiem i tłuszczami, co spowalnia przyswajanie glukozy i zapobiega nagłym zmianom glikemii. W celu obniżenia indeksu glikemicznego potraw warto zastosować się do następujących zasad:

– w miarę możliwości spożywać warzywa na surowo

– warzywa skrobiowe gotować jak najkrócej

– do posiłków zawierających węglowodany dodawać orzechy, nasiona chia, olej roślinny

– wybierać produkty zbożowe jak najmniej przetworzone, bogate w błonnik.