Efekt jo – jo – czy można go uniknąć?

Efekt jo – jo to jedna z najważniejszych przyczyn niepowodzenia w odchudzaniu. Wiele osób, które osiągnęły upragnioną sylwetkę, powraca do dawnej wagi po zakończeniu diety odchudzającej. Szacuje się, że problem ten dotyczy większości osób decydujących się na dietę odchudzającą. Znane są najważniejsze przyczyny powstawania efektu jo – jo, a tym samym możliwe jest jego uniknięcie.

Czym jest efekt jo – jo?

Efekt jo – jo definiowany jest jako wahania masy ciała wynoszące powyżej 5 – 10%, które występują na przestrzeni 5 lat. Po zakończeniu odchudzania dochodzi do powrotu do wyjściowej masy ciała, a nawet do jej przekroczenia i dalszego tycia. Ponad połowa osób, którym udało się zrzucić kilogramy doświadcza efektu jo – jo.

Kto jest najbardziej narażony na efekt jo – jo?

U podłoża efektu jo – jo mogą leżeć błędy popełniane podczas odchudzania, a także osobnicze predyspozycje każdego z nas. Oto najważniejsze przyczyny pojawienia się efektu jo – jo:

– uwarunkowana genetycznie niska wyjściowa przemiana materii

– nadmierna synteza peptydów zwiększających apetyt, takich jak neuropeptyd Y lub grelina

– zaburzenia składu flory bakteryjnej jelit

– nadwaga czy otyłość, które wystąpiły już w dzieciństwie

– stosowanie zbyt niskokalorycznych diet

– powrót do poprzednich nawyków żywieniowych bezpośrednio po zakończeniu diety, bez stopniowego zwiększania kalorii

– stosowanie diety bez jednoczesnej aktywności fizycznej, co prowadzi do spadku masy mięśniowej i spowolnienia przemiany materii.

Jak zapobiegać efektowi jo – jo?

Efekt jo – jo postrzegany jest jako problem natury estetycznej – chudniemy, a potem znów tyjemy, co odbija się niekorzystnie na naszym wizerunku. Okazuje się jednak, że efekt jo –jo to także poważne zagrożenie dla naszego zdrowia. Wahania wagi zwiększają bowiem ryzyko rozwoju chorób układu sercowo – naczyniowego, w tym choroby wieńcowej i jej powikłań. Dlatego też osoby, które często doświadczają efektu jo – jo, powinny zadbać o następujące elementy profilaktyki chorób serca:

– kontrolowanie ciśnienia krwi

– regularna aktywność fizyczna

– ograniczenie spożycia węglowodanów

– zrezygnowanie z palenia papierosów

– utrzymanie prawidłowej masy ciała

A jak zapobiegać samemu efektowi jo – jo? Okazuje się, że najważniejsze jest to, jak się odchudzamy. Podstawą efektywnego i zdrowego odchudzania jest współpraca z dietetykiem. Skomponowanie indywidualnego jadłospisu dostosowanego do stanu zdrowia, masy ciała i stopnia aktywności to podstawowy krok. Także okresowe konsultacje z dietetykiem, mające na celu ocenę postępów oraz opieka w zakresie wychodzenia z diety i wdrożenia jadłospisu sprzyjającego utrzymaniu stałej masy ciała z pewnością redukują ryzyko efektu jo – jo.

Kolejny ważny element to aktywność fizyczna, która powinna stanowić uzupełnienie diety i warto, aby była kontynuowana już stale, także po zakończeniu odchudzania. Nie bez znaczenia jest także ogólny model diety – jadłospisy bazujące na węglowodanach nie gwarantują optymalnej utraty wagi i sprzyjają efektowi jo – jo. W przeciwieństwie do nich, diety oparte na tłuszczach zapewniają znacznie lepszą kontrolę masy ciała. To zatem doskonały sposób na skomponowanie diety odchudzającej, jak i następującej po niej diety stabilizacyjnej.