Niedobór witaminy D przyczynia się do epidemii otyłości?
Z roku na rok przybywa osób cierpiących na nadwagę bądź otyłość. Główną przyczyną jest bez wątpienia niezdrowy styl życia – źle zbilansowana dieta oraz niski poziom aktywności fizycznej. Wiele mówi się ostatnio o związku między zbyt niskim poziomem witaminy D a nadmierną masą ciała. Niedobór witaminy D to kolejny problem zdrowotny o światowym zasięgu, a jedną z jego konsekwencji może być większa podatność na otyłość.
W jaki sposób witamina D wpływa na masę ciała?
Witamina D to witamina wyjątkowa, w jej pozyskiwaniu niewielkie znaczenie ma bowiem dieta. Głównym źródłem witaminy D jest bowiem jej skórna synteza pod wpływem słońca. Osoby o niewystarczającej ekspozycji na słońce, a zatem wszyscy mieszkańcy strefy umiarkowanej, a także stosujący ochronę anty – UV mają zbyt niski poziom witaminy D3. Optymalny jej poziom we krwi to 30–50 ng/ ml, czyli 75–125 nmol/l.
W licznych badaniach wykazano związek między niskim poziomem witaminy D a nadmierną masą ciała. Jedną z potencjalnych zależności może być sekwestracja witaminy D w tkance tłuszczowej. Witamina D3 jest magazynowana w tkance tłuszczowej, przez co staje się trudniej dostępna. Inny mechanizm dotyczy ograniczonej syntezy prekursora witaminy D, czyli kalcyfediolu w wątrobie dotkniętej niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby.
Witamina D wykazuje aktywność hormonalną i wpływa na poziom innych hormonów, głównie kortyzolu i testosteronu, a także leptyny. Kortyzol to hormon stresu odpowiedzialny m. in. za zaburzenia gospodarki węglowodanowej i przyrost masy ciała. Witamina D zmniejsza poziom kortyzolu – gdy jest jej za mało, poziom kortyzolu wzrasta. Witamina D zwiększa natomiast poziom testosteronu – hormonu anabolicznego wspomagającego spalanie tkanki tłuszczowej, a także leptyny, czyli hormonu sytości.
Okazuje się zatem, że niedobór witaminy D może być zarówno przyczyną, jak i konsekwencją otyłości. Jeśli masz problemy z nadmierną masą ciała – koniecznie zbadaj poziom witaminy D we krwi. Może to pomóc wyjaśnić potencjalną przyczynę nadwagi, ale także wspomóc proces redukcji masy ciała. I przede wszystkim – utrzymanie prawidłowego poziomu witaminy D ma pozytywny wpływ na zdrowie całego organizmu.
Poziom witaminy D ważny od najmłodszych lat życia
Witamina D to jedna z tych nielicznych witamin, których suplementacja rekomendowana jest przez ekspertów. Każdy z nas powinien suplementować witaminę D w okresie od września do kwietnia. Dawkę suplementacyjną ustalać należy indywidualnie w oparciu o poziom witaminy D3 we krwi. Należy pamiętać, aby osoby otyłe przyjmowały większe dawki tej witaminy. Suplementacja zalecana jest także dzieciom – i to już od pierwszych dni życia. Dlaczego to takie ważne?
Witamina D odpowiada za właściwy rozwój organizmu, warunkuje wzrost kości, prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, sercowo – naczyniowego czy nerwowego. Utrzymanie optymalnego poziomu witaminy D sprzyja ponadto prewencji chorób cywilizacyjnych. Wykazano m. in., że dzieci o prawidłowym poziomie witaminy D3 utrzymują niższy wskaźnik masy ciała niż dzieci nie stosujące suplementacji (Vitamin D supplements may promote weight loss in obese children; European Society for Paediatric Endocrinology). W innym badaniu wykazano związek między niskim poziomem witaminy D a rozwojem otyłości u dzieci, a także zespołem metabolicznym i hipertriglicerydemią (Lee SH, Kim SM, Park HS et al. Serum 25-hydroxyvitamin D levels, obesity and the metabolic syndrome among Korean children. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2013; 23 (8): 785–791). Znana jest także zależność między niedoborem witaminy D a większą częstością występowania allelu A genu FTO, określanego mianem genu otyłości (Frayling T, Timpson N, Weedon M et al. A common variant in the FTO gene is associated with body mass in- dex and predisposes to childhood and adult obesity. Science. 2007; 316: 889–894 oraz Lourenço BH, Qi L, Willett WC, Cardoso MA; ACTION Study Team. FTO genotype, vitamin D status, and weight gain during childhood. Diabetes. 2014; 63: 808–814).
Wniosek? Każdy z nas powinien kontrolować poziom witaminy D3 w organizmie i nie stronić od suplementacji. Może okazać się to jednym z najważniejszych elementów profilaktyki wielu chorób oraz umożliwić zachowanie nienagannego wyglądu i doskonałego samopoczucia.