Niedowaga czy nadwaga – co jest bardziej szkodliwe dla zdrowia?

Nie ma chyba osoby, która nie słyszałaby o szkodliwym wpływie nadwagi czy otyłości na zdrowie. Otyłość uznana została za jedną z chorób cywilizacyjnych i jej występowanie kojarzone jest z rozwojem wielu innych schorzeń. Synonimem zdrowia jest natomiast szczupła sylwetka. Nie każdy jednak wie, że zbyt niska masa ciała lub niewłaściwe proporcje w składzie ciała (pomimo prawidłowej ilości tkanki tłuszczowej) także mogą odbić się negatywnie na stanie zdrowia. Warto poznać definicję nadwagi i niedowagi oraz towarzyszące im zaburzenia zdrowotne.

Niedowaga – czym jest i jakie są jej konsekwencje?

Do określania prawidłowej oraz nieprawidłowej masy ciała dziś nie wykorzystujemy wyłącznie wagi. Dużo lepszym wskaźnikiem jest BMI, czyli Body Mass Index. Obliczyć go można z prostego wzoru:

BMI = masa ciała w kg / (wzrost w metrach)²

Za prawidłową wartość wskaźnika BMI uznaje się wynik w przedziale 18,5 – 24,9. Niedowaga rozpoznawana jest przy BMI poniżej 18,5, zaś nadwaga – przy BMI przekraczającym 25. Z kolei o otyłości mówimy, gdy BMI przekracza 30. Warto jednak pamiętać, że BMI uwzględnia zarówno masę tkanki tłuszczowej, jak i mięśniowej. Warto zatem uzupełnić pomiar BMI o określenie ilości tkanki tłuszczowej – pomocny może okazać się pomiar obwodu pasa czy analiza składu ciała metodą bioimpedancji elektrycznej.

Niedowaga może być konsekwencją wielu chorób przewlekłych, takich jak nowotwory, zaburzenia hormonalne (np. nadczynność tarczycy), przewlekłe choroby płuc czy niewydolność serca. Zbyt niska masa ciała może być także przyczyną licznych zaburzeń. Negatywny wpływ niedowagi na zdrowie wynikać może oczywiście ze stanu mniej lub bardziej zawansowanego niedożywienia. Często zbyt niskiej podaży kalorii towarzyszy niewystarczająca ilość witamin i składników mineralnych w diecie, a także zbyt niska podaż tłuszczów czy białka. Podobny problem dotyczy pacjentów z właściwie skomponowaną dietą, ale cierpiących na zespoły złego wchłaniania. Konsekwencje niedożywienia i niedowagi są następujące:

– ogólne osłabienie organizmu

– rozwój anemii

– spadek odporności

– zaburzenia pamięci i koncentracji

– pogorszenie kondycji skóry, włosów i paznokci

– spowolnione gojenie się ran

– osteoporoza

– zaburzenia hormonalne

– zaburzenia płodności u kobiet

– kłopoty z utrzymaniem ciąży

Szczególnie niebezpieczna okazuje się niedowaga u pacjentów hospitalizowanych, po operacjach. U takich osób niedowaga jest bardzo niekorzystnym czynnikiem rokowniczym – wykazano, że u takich osób ryzyko śmierci wzrasta o 40% w porównaniu do osób z prawidłową masą ciała.

A jakie są konsekwencje nadmiernej masy ciała?

Nadwaga i otyłość – podobnie jak niedowaga – nie są pożądanymi zjawiskami. Zbyt duża ilość tkanki tłuszczowej wpływa negatywnie na funkcjonowanie organizmu. Oczywistą konsekwencją otyłości jest m. in. przeciążenie układu ruchu i zmiany zwyrodnieniowe stawów. Serce zmuszone jest do nadmiernej pracy, gdyż musi przepompować znacznie więcej krwi. Tkanka tłuszczowa jest bardzo ukrwiona i im więcej nadmiarowych kilogramów mamy, tym więcej naczyń krwionośnych. Otyłość zwiększa ryzyko takich chorób układu sercowo – naczyniowego jak kardiomiopatia, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie czy zawał. Osobom z nadwagą często towarzyszy bezdech senny oraz wynikające z niego kłopoty ze snem, przewlekłe zmęczenie, bóle głowy czy zaburzenia koncentracji.

Nadwaga zaburza funkcjonowanie układu immunologicznego osłabiając odporność, może nasilać już istniejące zaburzenia hormonalne lub generować nowe. Generując zaburzenia gospodarki węglowodanowej, nadwaga zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Coraz więcej mówi się o wpływie otyłości na rozwój nowotworów. Co na to badania naukowe? Wykazano, że nadmierna masa ciała może zwiększać ryzyko zachorowania na następujące nowotwory:

– raka okrężnicy

– raka piersi

– raka żołądka

– raka trzustki

– raka wątroby

Wniosek? Zadbaj o prawidłową masę ciała – jeśli nie wiesz jak, skorzystaj z pomocy dietetyka. Możesz liczyć nie tylko na indywidualnie skomponowany jadłospis, ale także kompleksową analizę składu ciała. Nie działaj na oślep, nie ufaj internetowym kalkulatorom składu ciała czy dostępnym dla wszystkich jadłospisom. Postaw na profesjonalną opiekę dietetyka i zadbaj o swoje zdrowie.